Walter Pater [1839-1894], photograph Elliott & Fry, 1890s
Peter Paul Rubens's copy of The Battle of Anghiari.
Το χαμένο έργο του Λεονάρντο, 1505-6, βρισκόταν πιθανόν στην αίθουσα
Salone dei Cinquecento στο δημαρχείο της Φλωρεντίας [Palazzo Vecchio]
το έργο αυτό εδραίωσε τη φήμη του Λεονάρντο
"ο Λεονάρντο διάλεξε τη σκηνή όπου δύο ομάδες στρατιωτών μάχονται για ένα λάβαρο...
εικάζουμε από προσχέδια του Ρούμπενς ότι είχε φοβερή βιαιότητα..."
σ. 131
Battesimo di Cristo
Andrea del Verrocchio
1475–1478
Λάδι σε ξύλο 177 επί 151 εκ.
Ο δάσκαλος Βερόκιο επέτρεψε στο μαθητή του Λεονάρντο να ζωγραφίσει τον άγγελο και ίσως μέρος από το φόντο του πίνακα
"στη διαμόρφωση της πτύχωσης των ρούχων του διακρίνουμε μια πλουσιότερη έκφραση της ανθρώπινης φυσης που ανήκει σε μεταγενέστερη εποχή"
σ. 108
Δύο ιδέες τον απασχολούσαν έμμονα:
σ. 110
το χαμόγελο των γυναικών [μελέτη κεφαλής κοριτσιού, 1483]
και η κίνηση μεγάλων υδάτινων όγκων
[μελέτη του νερού καθώς περνάει από εμπόδια, περίπου 1507]
μελέτη γέρου
όπως ο πλάνητας καλίτέχνης του Μπωντλαίρ,
"ο Λεονάρντο εντοπίζοντας το στοιχείο του κάλλους ή του τρόμου σε τυχαίους ανθρώπους της Φλωρεντίας, τους ακολουθούσε μέχρι το δειλινό, και τους αναπαριστούσε στα σχέδιά του"
σ. 110
Μέδουσα
"μόνο ο Λεονάρντο το αντιμετωπίζει τόσο καίρια, μόνον αυτός αντιλαμβάνεται τη Μέδουσα σαν κεφάλι ενός πτώματος"
σ. 112
το μουσικό όργανο του Λεονάρντο
"πήγε στο Μιλάνο, στην αυλή του Λουδοβίκου Σφότσα, σαν παίκτης άρπας, μιας παράξενης αρπας που κατασκεύασε ο ίδιος σε σχήμα που θύμιζε κρανίο αλόγου"
σ. 113-4
La Belle Ferronnière
1495-9
"ζωγράφος πορτρέτων που απεικονίστηκαν με απαράμιλη τέχνη, μια πραγματικότητα που ισοδυναμεί με αυταπάτη... όπως το πορτρέτο της Λουκρητίας Κριβέλι που έχει ταυτιστεί με την La Belle Ferronnière του Λούβρου"
σ. 117
[μελέτη χεριών, 1474]
"προχωράει πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων"
σ. 118
"ένα πρόσωπο αμφίβολου φύλου, με κάτι το φιλήδονο στα βλέφαρα και τα χείλη"
σ. 121
Salaì [ο μαθητής του, ο επονομαζόμενος "διάβολος"]
"τα σγουρά και πλούσια μαλλιά του capelli ricci e inanelllati"
σ. 122
Angelo Incarnato, drawing by Leonardo, c. 1515
Il Cenacolo
L'Ultima Cena
1490
Santa Maria delle Grazie στο Μιλάνο
"τον ζωγράφισε όχι με τέμπερες, όπου όλα είναι impromptu, αλλά με λάδια, νέα μέθοδο που επιτρέπει διορθώσεις...
σε σοβατισμένο τοίχο είναι η χειρότερη μέθοδος, σε πενήντα χρόνια είχε φθαρεί...
η θεία ευχαριστία σαν αποχαιρετισμός των φίλων...
ο Βαζάρι ισχυρίζεται ότι το κεντρικό δεν ολοκληρώθηκε ποτέ..."
σ. 125
προσωπογραφία της Λίζας, της τρίτης συζύγου του Φραντσέσκο ντελ Τζιοκόντο
1503-19
"το ανεξιχνίαστο και δυσοίωνο χαμόγελο...
η ιδανική γυναίκα που βρέθηκε ολοζώντανη στο σπίτι του Τζιοκόντο;
τα βλέφαρα είναι λίγο κουρασμένα...
όλες οι σκέψεις και οι εμπειρίες του κόσμου έχουν αποτυπωθεί εκεί...
είναι πιο παλιά από τους βράχους όπου κάθεται, σαν βρικόλακας έχει πεθάνει πολλές φορές κι έμαθε τα μυστικά του τάφου..."
σ. 129-30
"ο Φραγκίσκος Α', βασιλιάς της Γαλλίας 1515-47, πήρε τον πίνακα στο δωμάτιό του..."
σ. 132
The Aesthetic Movement: Walter Pater on the Mona Lisa
The Renaissance (London, 1893). Berkeley and Los Angeles,
1980, pp. 98-99.
- "The presence that rose thus so strangely beside the waters, is
expressive of what in the ways of a thousand years men had come to desire.
Hers is the head upon which all "the ends of the world are come,"
and the eyelids are a little weary. It is a beauty wrought out from within
upon the flesh, the deposit, little cell by cell, of strange thoughts and
fantastic reveries and exquisite passions. Set it for a moment beside one
of those white Greek goddesses or beautiful women of antiquity, and how
would they be troubled by this beauty, into which the soul with all its
maladies has passed! All the thoughts and experience of the world have
etched and moulded there, in that which they have of power to refine and
make expressive the outward form, the animalism of Greece, the lust of
Rome, the mysticism of the middle age with its spiritual ambition and imaginative
loves, the return of the Pagan world, the sins of the Borgias. She is older
than the rocks among which she sits; like the vampire, she has been dead
many times, and learned the secrets of the grave; and has been a diver
in deep seas, and keeps their fallen day about her; and trafficked for
strange webs with Eastern merchants: and, as Leda, was the mother of Helen
of Troy, and, as Saint Anne, the mother of Mary; and all this has been
to her but as the sound of lyres and flutes, and lives only in the delicacy
with which it has moulded the changing lineaments, and tinged the eyelids
and the hands. The fancy of a perpetual life, sweeping together ten thousand
experiences, is an old one; and modern philosophy has conceived the idea
of humanity as wrought upon by, and summing up in itself all modes of thought
and life. Certainly Lady Lisa might stand as the embodiment of the old
fancy, the symbol of the modern idea."
βιβλιογραφία
σ. 104-132
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου